Nếu ngắn gọn những giá trị có bản của Tuyên ngôn độc lập ✅ Tốt
Kinh Nghiệm Hướng dẫn Nếu ngắn gọn những giá trị có bản của Tuyên ngôn độc lập 2022
Họ và tên học viên đang tìm kiếm từ khóa Nếu ngắn gọn những giá trị có bản của Tuyên ngôn độc lập được Update vào lúc : 2022-08-28 08:05:11 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tham khảo tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN DÂN TỘC
Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền năm 1789 được ra đời từ sau cuộc đấu tranh giành độc lập của 13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và cuộc đại cách mạng tư sản Pháp. Trên cơ sở thừa kế những tư tưởng tiến bộ thời kỳ Khai sáng, hai bản Tuyên ngôn là những lời xác định đầy sức thuyết phục về quyền con người, quyền dân tộc bản địa, về nguyên tắc “độc lập lãnh thổ nhân dân” trong cuộc đấu tranh chống lại chính sách phong kiến chuyên chế hướng con người vươn tới những giá trị dân chủ, giá trị nhân văn cao cả về tự do, bình đẳng, bác ái.
Các bản Tuyên ngôn xác định những quyền con người cơ bản nhất đó là quyền sống, quyền tự do, quyền bình đẳng, quyền tư hữu tài sản. Đó là “quyền tự nhiên, không thể chuyển nhượng ủy quyền và bất khả xâm phạm của mỗi con người”(1).
Trong bản Tuyên ngôn độc lập nước Mỹ, tác giả Thomas Jefferson xác định những nước thuộc địa phải có quyền là quốc gia tự do và độc lập và từ việc xóa bỏ quyền thống trị của thực dân Anh, cuộc đấu tranh vì nền độc lập của những bang thuộc địa ở Bắc Mỹ cũng nhằm mục đích tới tranh đấu cho những quyền tự nhiên của riêng mỗi con người. Với những giá trị to lớn như vậy hai bản Tuyên ngôn đánh mốc dấu son trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và giải phóng con người. Đó là bản Tuyên ngôn mang đậm giá trị nhân văn, nhân bản, là nền tảng để xây dựng những bản Hiến pháp dân chủ tiến bộ của nước Pháp, nước Mỹ sau đó.
Bản Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp năm 1791 cũng nêu rõ: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”(2).
Trong Tuyên ngôn độc lập năm 1945 của Việt Nam, từ những dòng đầu tiên, Hồ Chí Minh đã trích dẫn những câu nổi tiếng nhất trong hai bản Tuyên ngôn lịch sử đó với thái độ rất trân trọng: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. tạo hóa cho họ những quyền không còn ai hoàn toàn có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu niềm sung sướng…”. Ở đây, Hồ Chí Minh đã xuất phát từ những giá trị nhân văn cao cả, mang tính chất chất phổ quát toàn quả đât làm cơ sở, tiềm năng cho cuộc đấu tranh của dân tộc bản địa Việt Nam. Từ đó, Người xác định cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam cũng là nhằm mục đích thực hiện những quyền chính đáng, thiêng liêng không còn ai hoàn toàn có thể xâm phạm, là sự việc tiếp nối của lá cờ giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng con người mà những cuộc cách mạng Pháp, cách mạng Mỹ đã giương cao.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có sự thừa kế và mở rộng, phát triển vượt bậc những giá trị của những bản Tuyên ngôn trước đó trong thời đại mới. Trong Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ, nguyên bản câu “tất cả mọi người” là “tất cả đàn ông” (All men). Nguyên bản của câu đó là đặt trong toàn cảnh nước Mỹ trong năm cuối thế kỉ XVIII khi chính sách nô lệ còn tồn tại, sự phân biệt và tẩy chay chủng tộc rất nặng nề, những người dân đàn ông có quyền mà Tuyên ngôn đề cập đến chỉ là những người dân đàn ông da trắng. Như vậy, những quyền cơ bản của con người, quyền vốn có ấy lại không dành riêng cho tất cả mọi người, mà chỉ dành riêng cho đàn ông da trắng. Còn với Hồ Chí Minh, Người xác định một cách rõ ràng, quyền là dành riêng cho “tất cả mọi người”, không phân biệt địa vị, thành phần, tôn giáo, giới tính, sắc tộc. Đó là sự việc mở rộng tuyệt đối, đem lại những giá trị to lớn và phù phù phù hợp với sự phát triển tiến bộ của quả đât.
Cũng từ việc xác định đạo lý và chính nghĩa của quả đât, Hồ Chí Minh đã vạch trần bộ mặt giả dối, bản chất tàn bạo của chủ nghĩa thực dân Pháp. Trong Tuyên ngôn độc lập, Người đã khái quát một cách sâu sắc tội ác của thực dân Pháp trong gần 100 năm cai trị ở đất nước ta trên tất cả những mặt, đặc biệt là việc chà đạp, tước đoạt quyền những quyền tự nhiên của con người, của dân tộc bản địa. Và từ đó, Người xác định: trong thời đại mới, không riêng gì có chính sách phong kiến chuyên chế mà chủ nghĩa thực dân với bản chất tàn bạo của nó cần phải xóa bỏ, để bảo vệ quyền và nhân phẩm của con người. Khi còn chủ nghĩa thực dân, còn tình trạng dân tộc bản địa này áp bức, nô dịch dân tộc bản địa khác thì chắc như đinh quyền con người ở những dân tộc bản địa thuộc địa, phụ thuộc bị chà đạp, không được ghi nhận và thực hiện.
Một điểm đáng để ý quan tâm nữa là từ quyền của con người, Hồ Chí Minh đã suy rộng ra quyền dân tộc bản địa “những dân tộc bản địa trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc bản địa nào thì cũng luôn có thể có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”(3). Từ quyền con người, Người suy rộng ra quyền dân tộc bản địa cũng là quyền tự nhiên, thiêng liêng “là lẽ phải không còn ai chối cãi được”(4). Nếu như trong bản Tuyên ngôn của nước Mỹ đã đề cập đến cả quyền con người, quyền dân tộc bản địa, thì đến bản Tuyên ngôn của Việt Nam đã link hai phạm trù pháp lý cơ bản này trong mối liên hệ biện chứng, ngặt nghèo với nhau. Dân tộc độc lập là vấn đề kiện tiên quyết để bảo vệ quyền con người và ngược lại thực hiện quyền con người đó đó là phát huy những giá trị cao cả và ý nghĩa thật sự của độc lập dân tộc bản địa. Quyền con người cao nhất đó đó là được sống trong đất nước tự do, là công dân của một nước độc lập.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh đã mở rộng nội hàm khái niệm quyền dân tộc bản địa cả chiều rộng và chiều sâu, mà những bản Tuyên ngôn trước chưa đề cập đến. Xuất phát từ thực trạng nước Việt Nam thuộc địa vừa mới giành độc lập và toàn cảnh lịch sử quốc tế bấy giờ, Hồ Chí Minh xác định: quyền dân tộc bản địa không riêng gì có là quyền dân tộc bản địa tự quyết, mà còn là một quyền bình đẳng, quyền tự do, quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Độc lập dân tộc bản địa đã gắn bó mật thiết với những nguyên tắc dân tộc bản địa bình đẳng và tự quyết, với quyền sống và quyền niềm sung sướng của mỗi dân tộc bản địa. Hơn nữa, quyền độc lập, bình đẳng ở đây phải được xác lập trong quan hệ với tất cả những nước trên thế giới, không phân biệt lớn nhỏ, mạnh yếu hay rất khác nhau về thể chế chính trị. Vì thế, Tuyên ngôn độc lập không hề chỉ dành riêng cho dân tộc bản địa Việt Nam mà đó còn là một sự cổ vũ, lời xác định thiêng liêng của tất cả những dân tộc bản địa trên thế giới, đặc biệt là những dân tộc bản địa nhỏ yếu đang chịu sự cai trị của chủ nghĩa thực dân.
Từ quyền con người suy rộng ra quyền dân tộc bản địa, Tuyên ngôn độc lập đã góp thêm phần tạo lập và xác định một nền pháp lý và công lý mới của văn minh quả đât, hướng tới công minh, bình đẳng, xóa bỏ ách áp bức, bóc lột, bất công trên bình diện quốc gia và quốc tế. Công lý ấy về sau không riêng gì có trở thành nguyên tắc lập hiến của Việt Nam, của nhiều quốc gia khác mà trở thành điều khoản pháp lý quốc tế khi nó đã được ghi vào Liên hợp quốc với những công ước quốc tế liên quan đến độc lập lãnh thổ quốc gia, về quyền độc lập dân tộc bản địa và quyền tự quyết.
Hai bản Tuyên ngôn nước Pháp, nước Mỹ đề cập đến quyền con người, quyền dân tộc bản địa là quyền thiêng liêng, là một tất yếu của tạo hóa. Nhưng là người dân của một nước thuộc địa, Hồ Chí Minh thấu hiểu sâu sắc rằng quyền thiêng liêng, vốn có ấy không phải tự nhiên mà đã có được, mà phải đổ máu, quyết tử, phải đấu tranh với quyết tâm “ thà quyết tử tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”(5). Đứng trước những thử thách khắc nghiệt của lịch sử, một dân tộc bản địa không biết đấu tranh cho độc lập, tự do thì cũng không xứng đáng được hưởng nền độc lập, tự do. Bản Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh đã xác định: “Dân ta đã đánh đổ những xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây hình thành nước Việt Nam độc lập… Một dân tộc bản địa đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc bản địa đã gan góc đứng về phe Đồng Minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc bản địa đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”(6). Dân tộc đó còn tồn tại quyết tâm sắt đá “đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy!”(7).
Sự ra đời của Tuyên ngôn độc lập thực sự là một mốc son trong lịch sử của dân tộc bản địa Việt Nam, cũng như trong cuộc đấu giải phóng của những dân thuộc địa. Nếu hai bản Tuyên ngôn của Pháp và Mỹ đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh chống chính sách phong kiến, trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng con người; thì Tuyên ngôn độc lập báo hiệu thuở nào đại mới, thời đại giải phóng những dân tộc bản địa khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân trên quy mô toàn thế giới; thời đại của những dân tộc bản địa bị áp bức, bóc lột giành lại quyền sống, quyền độc lập, tự do.
KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN NGUYÊN TẮC VỀ CHỦ QUYỀN NHÂN DÂN
Tiếp thu những tư tưởng tiến bộ trong tác phẩm Khế ước xã hội của Jean Jacques Rousseau, Tuyên ngôn độc lập của Mỹ xác định chân lý: “Rằng để đảm bảo cho những quyền lợi này, những chính phủ nước nhà được lập ra trong nhân dân và đã có được những quyền lực chính đáng trên cơ sở sự nhất trí của nhân dân”(8). Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Pháp đã chỉ ra “sự thiếu hiểu biết, hờ hững hoặc coi thường những quyền của con người đó đó là nguyên nhân duy nhất dẫn đến những tai họa của hiệp hội, và dẫn đến sự thối nát của những đơn vị ban ngành sở tại... Mục đích của tất cả những tổ chức chính trị là bảo vệ những quyền tự nhiên và bất khả xâm phạm của con người”(9). Sự thiết yếu của việc xây dựng cơ quan ban ngành sở tại nhân dân, hoạt động và sinh hoạt giải trí vì tiềm năng cao nhất bảo vệ quyền con người, vì niềm sung sướng con người đã được xác định trong hai bản Tuyên ngôn lịch sử này. Hơn thế nữa “bất kể lúc nào một thể chế cơ quan ban ngành sở tại nào đó phá vỡ những tiềm năng này, thì nhân dân có quyền thay đổi hoặc vô hiệu cơ quan ban ngành sở tại đó và lập nên một cơ quan ban ngành sở tại mới, đặt trên nền tảng những nguyên tắc cũng như tổ chức thực thi quyền hành theo một thể chế sao cho có hiệu suất cao tốt nhất đối với bảo mật thông tin an ninh và niềm sung sướng của tớ”(10).
Cuộc Cách mạng Tháng Tám ở Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo không riêng gì có là cuộc cách mạng làm trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa, xóa bỏ xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp và của phát xít Nhật. Cuộc cách mạng ấy đồng thời thực hiện trách nhiệm lật đổ chính sách quân chủ chuyên chế tồn tại ngót gần 1.000 năm. Việt Nam từ một nước thuộc địa, phong kiến đã trở thành một nước độc lập, theo chính sách Dân chủ Cộng hòa.
Trong Tuyên ngôn độc lập, Hồ Chí Minh thể hiện rất rõ chủ thể của cuộc cách mạng đó đó là nhân dân, thành quả cách mạng đạt được do nhân dân làm ra và nhân dân là người bảo vệ thành quả đó: “Dân ta đã đánh đổ những xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây hình thành nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chính sách quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chính sách Dân chủ Cộng hoà”. Có thể nói, đến đây nguyên tắc “độc lập lãnh thổ nhân dân” với ý nghĩa nhân dân là chủ thể nước Việt Nam mới, của chính sách Dân chủ Cộng hòa đã được Hồ Chí Minh xác định rõ ràng. Hơn nữa, khái niệm nhân dân mà Hồ Chí Minh sử dụng không bó hẹp trong giai cấp, tầng lớp nào mà là mọi người dân Việt Nam yêu nước, không phân biệt giới tính, địa vị, tôn giáo, giai cấp.
Chế độ Dân chủ Cộng hòa được Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn là chính sách thực hành nguyên tắc “độc lập lãnh thổ nhân dân” một cách triệt để và thực chất. Đó là chính sách lập ra từ thành quả đấu tranh của nhân dân, được xây dựng theo ý nguyện của những tầng lớp nhân dân, hướng tới tiềm năng cao cả “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” cho nhân dân. Tư tưởng này của Người sau đó được thể hiện rõ nét trong Hiến pháp 1946 - bản Hiến pháp dân chủ đầu tiên của Việt Nam do Người làm Trưởng ban soạn thảo: “Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam không phân biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo”. Điều 7 trong Hiến pháp ghi nhận quyền chính trị của công dân: Tất cả công dân Việt Nam đều bình đẳng trước pháp luật, đều được tham gia cơ quan ban ngành sở tại và công cuộc kiến quốc tùy theo tài năng và đức hạnh của tớ. Nhân dân có quyền quyết định những việc làm trọng đại của đất nước cũng như bãi miễn những đại biểu tôi đã bầu ra.
Có thể nói, ra đời sau hai bản Tuyên ngôn lịch sử của quả đât hơn một trăm năm, trong toàn cảnh lịch sử mới, bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam đã thừa kế, chắt lọc phát triển giá trị căn cốt, mang tính chất chất bền vững và phổ quát nhất của hai bản Tuyên ngôn trước đó. Với những giá trị đó, Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam không riêng gì có là lời tuyên bố độc lập, khai sinh cho một Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo đuổi tiềm năng “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, mà còn đóng góp quan trong cho việc nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng con người và vì niềm sung sướng của con người.
___
(1) (7) (8) (9) Nguyễn Văn Út: 9 bản Tuyên ngôn nổi tiếng thế giới, Nxb. Văn hóa thông tin, H, 2006, tr. 125, 126, 285, 286.
(2) (3) (4) (5) (6) (10) (11) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2011, t. 4, tr. 1, 1, 1, 534, 1, 3, 3.
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Nếu ngắn gọn những giá trị có bản của Tuyên ngôn độc lập